Parfümlerin aranılan kıymetli üretimleri, versiyon ve batchler.

[YILKANT]

Parfümleri sadece ismiyle aramak bazen bizi olumlu sonuçlara ulaştırmıyor. Bazı kokuların yıllar içinde adları veya şişeleri aynı kalmış olsa da kokuları değişip bir önceki seneyi kıymetli hale getiriyor. Bazende ara batch ler olabiliyor kıymetli. Çıktığı ilk yıl arızalı olan kokudaki problemler çözülüp kusursuz hale dönüşebiliyor. Bu başlığa yazacağımız her bilgi bu konuda arayışlarımıza yön verecek, yanlış alımların, para ve zaman kaybımızın önüne geçecektir.

Bu konuda ilk bilgiyi vermiş olayım. Meşhur Terre d'hermes in tek reformülesi vardır. O da 2007 yılında Ifra düzenlemesi ile olmuştur. Piyasada elden ele dolaşan 2008 batchler güncel olanlarla çok büyük aykırılık yaratmazken bu kokunun ilk iki yılda üretilen kokuları farklı molekül yapısı nedeniyle daha odunsu vurgularla daha köşeli ama tecrübeli kullanıcılar için daha ilgi çekicidir. Bu nedenle Terre d'hermes in en değerli batchleri 2006 ve 2007 yıllarına ait olanlardır.

 

[vagonlar]

Güzel başlık olmuş tam bir kese kurtarıcı. Benim çok batch bilgim yok ama bildiğim kadarıyla Brut'ün eski faberge üretimi değerliydi. Unilever'e geçtikten sonra çok kötü bir hale sokulmuş. @umut korkut Umut abiden öğrendiğim kadarıyla da Bond Amber'in yeni edp yazan şişeleri eski parfum yazan şişelerini aratır olmuş.

Ama batch denince akla gelenler DHI ve Aventus.

 

[Debussy]

Güzel başlık evet . Aklıma geldikçe eklemeler yapayım.

Balmain Vent Vert. Orijinal formülasyon Germaine Cellier aittir, koku 1990'da tamamen reformüle olmuştur, yani 1990'da alacağınız Vent Vert vintage değil özünde, eskisi ile alakası yok, iki formülü de denemiş biri olarak, sonra bir daha reformüle oldu, 3 formül var ama en kıymetlisi orjinal olan elbette, hepsi birbirinden çok farklı, ilki çok daha karmaşık, ilginç bir kokuyken 90 sonrası çok ama çok basit, rahatsız edici sentetiklik barındırıyor. Luca Turin de eski şişeler 5 yıldız verdi ama 90 sonrakiler için bir yıldız . Oriinalin şişesi de şöyle:

 

[Debussy]

Guerlain Mitsouko.

Koku 1980 sonrası olması lazım, çok ciddi reformülasyon geçirdi, o derin kompleks yapısı tamamen değişmiş ve yerini çiğ bir meşe yosununa eklenen bir takım notalara bırakmıştır. Eskinin derinliği, sofistikeliği 1980 sonraki şişelerde mevcut değil, oldukça farklı bir kokuya evrildi.

 

[Debussy]

Lancome Trophee, Sagamore, Magie Noire vesaire... Bu kokuların hepsi 90 sonuna doğru çok ciddi reformüle geçirdi ve eskinin kalitesine hiç ama hiç yaklaşamadılar. 2000 sonrasında kalanların hepsi aşırı sentetik, derinliksiz kokular. 1990 öncesine yöneliniz.

Orijinal Şişeler:

 

[Debussy]

Guerlain Shalimar. 1975 sonrası ciddi reformüle oldu, zira parfümün ana elementi olan bergamot notasının alerjik zararı ortaya çıktığı için tamamen formül değiştirildi. Ama benim de deneyemediğim asıl Shalimar 1950 öncesine ait; çiçek akorlarının çok daha net olduğu, çok daha kompleks ve yönlü, sert olanının bu olduğu söyleniyor. 70'ler ve 60'lar eskinin derinliğini barındırmasa da eski Shalimar'ın son kalıntıları olarak hala daha değerli.

Mantar tıpaya sahip olan en değerli Shalimar (sağdaki):

 

[Mehmet]

Yine Ozan ın konular açılmış.

 

[Debussy]

Coty Chypre. Coty için 20. yüzyılın başlarındaki en önemli marka bile diyebiliriz belki, birçok kokusu parfüm endüstrisine yön vermişti. Ancak markanın her şeyi olan Francois Coty 1934 yılında öldükten sonra marka da git gide başkalaştı. Özellikle 1960'lardan sonra "market" parfümü kıvamını alacak seviyeye geldiği için belli bir dönemden sonraki Coty'lerin pek bir değeri yok, buna Chypre de dahil, İkinci Dünya savaşı sonrası çıkmış Chypre'lerde eskinin derinliğini, özelliğini beklemesin kimse . Bu mevzu tüm eski Coty'ler için geçerli.

Değerli Lalique şişeli versiyon:

Yeni nispeten değersiz Chypre'ler:

 

[Debussy]

Chanel No. 5, maalesef erken kaybettiğimiz parfümlerden. Coco Chanel "Kadın çiçek değil kadın gibi kokmalıdır." sözünü No. 5 çıktıktan sonra söyledi ama 1960 sonrası koku çok ciddi reformülasyon geçirdi. Gerçek No. 5'in dip notalarında çok yoğun oranda civet bulunurdu, 1960 sonrası kadın gibi kokan bu parfüm çiçeğe daha da yaklaştı ve oldukça Ylang Ylang gibi ucuz çiçeklerin ağırlıkta olduğu bir reformülasyon yaşandı. 1990 öncesi No. 5'ler eskisi gibi olmasa da bir tatmin duygusu yaşatıyor ama gün geçtikçe eski bağlarından tamamen koptu, doğal çiçekler dahi yerini eski kafa aşırı aldehitlere bıraktı.

1950 Öncesi No. 5:

 

[Debussy]

Chanel No. 19 markanın isteği dışında ciddi bir reformüle yaşadı, 1970'de çıkan parfümün asıl formülü sadece 1979'a kadar dayanabildi zira parfümün merkezi olan kasnı otu uygun bir fiyata İran'dan temin ediliyordu fakat 1979'daki İran Şah devrimi sonrası İran dış ticarete kapalı bir hale gelmesiyle kasnı otu fiyatları fırladı ve parfüm baştan sona değişti. Maalesef çok kısa bir süre orijinal formülasyon korunduğu için bu ilk versiyonları bulmak bir hayli zor. Yine de yapılan reformülasyon ilgi çekiciydi, 2000 yıl öncesi çıkan No. 19'larında değeri var. Fakat son yıllardaki No. 19'un eski ile hiçbir bağı kalmadı. Süsen, galbanum gibi notaların kalitesi kalmadığı gibi koku orijinalin aksine nispeten basit narenciyelerin hakimiyetinde nemli bir yeşil kokuya evrildi.

İlk versiyonlardan biri:

 

[Debussy]

YSL Kouros. Neredeyse her versiyonunu denemiş biri olarak bu kokunun da çok büyük değişiklikler yaşadığını söyleyebilirim. 2000 sonrası git gide kalite sıfırlandı ve eski çekiciliği kalmayarak "itici" bir kokuya evrildi, halbuki gerçek ilk versiyon Kouros çekici sıcak bir civetin hakimiyetinde olan bir parfümdü. Çıktıktan beş sene sonra yani 1986'da formül değişikliği yapıldı, hala daha iyidi ama Civet oranı hissedilir bir biçimde azaltılmıştı, 1993'ten sonra da Civet'in sadece gölgesi hissediliyordu. 2000 sonrası ise eskiden büyük ölçüde kopuş gerçekleşmişti. Raidersofthelostscent de benzer bir görüşte, ona göre ilk versiyonları çokçana arıtsa da 2005'e kadar kullanılabilir durumda fakat 2005 sonrası çok ciddi değişiklikler yaşamış ve 2008'de tüm benliğini kaybetmişti.

Ama en çekici, bol hayvansı sıcak Kouros benim de denediğim 1986 öncesi şişedeydi, yine de 1990'da da tatmin edici:

 

[Debussy]

Molinard Habanita. Büyük değişimlerden geçmiş bir başka parfüm. 2000 sonrası oldukça tatlı, sıradan bir vanilya parfümüne evrildi. 2000 öncesi 1990 arası biraz daha sofistike kokan ve belli bir tarzını koruyan parfümdü. Fakat denediğim 1960 önceleri parfümün konseptini tam sağlıyordu, bu örneklerden oldukça farklıydı. 1960 öncesinden denediğim iki farklı şişe de birbirinden farklı kokuyor, biri boozy kakao likörüyle harmanlanmış Küba tütününden yapılma puro gibiydi belli bir sertlik barındırsa da dengeli bir kompozisyondu. Diğeri ise dumansı, derili, tütünlü tok bir versiyondu, vanilya daha dipte kendini gösteriyordu. 1960 öncesi şişler gerçek bir caz barlarda sinmiş Küba purosu tadını alabileceğiniz parfümler, 1990'lar orijinal olsa da bu temadan yoksun, 2000 sonrası ise güncel sıradan bir vanilya parfümünden öte değil.

İlk verisyonlardan biri:

 

[Debussy]

JPG La Male. Benlik bir koku olmasa da 2000 öncesinden kalan şişeler belli bir kalite eşiğini aşmakta ve fark edilirlik ile kalıcılık çok üst düzeylerde seyretmekte. Günde beş kişi fark edip sormuştu, kalitesi de bende 2000 sonrakiler gibi rahatsızlık uyandırmamıştı, bu kokuyu sevenler eski versiyonları bulursa kaçırmasın derim .

 

[Debussy]

Tüm Davidoff parfümleri söz konusu olduğunda ben parfümün kurucu Zino Davidoff'un ölüm tarihi olan 1994'ü milat alıyorum, zira kendisi markasının hep belli kalite eşiğini geçmesini arzuluyordu, Davidoff beyin ölümü sonrası 1995'te markanın hisse senetleri aile dışı şirketlere geçince sadece para odaklı bir şirket oldu ve parfümlerinde kullanılan ham madde kalitesi giderek düştü. Davidoff Relax, Zino, Cool Walter, Classic gibi parfümleri arıyorsanız 1995 öncesi şişeler en iyi sonucu verecektir.

 

[Debussy]

YSL Opium (Kadın). Tüm zamanların en ikonik baharatlı kadın parfümlerinden biri olan Opium elbette birçok değişiklik geçirdi. Ben 1970'lerde çıkan ilk versiyon edt deneme şansına erişmedim ama Extrait'ini denedim o dönemlerden, çok daha sert, kunduz yağlı derisi vardı, bunu Extrait'e özgü sanıyordum fakat Kafkaesque'nin belirttiğine göre 1970'lerdeki edt'de de ciddi kunduz yağından kaynaklı deri efekti varmış ve gerçek misk oldukça belirginmiş. Markanın parfümörü de ilk çıktığında çok farklı olduğunu şu sözlerle söylemiş: "Clove oil and rose oil, which contain a component called eugenol. [¶]… When it was launched in 1977, the original Opium was full of eugenol and also contained linalool, and limonene found in citruses. In large doses, Eugenol can cause liver damage, while oxidized linalool can cause exzema and prolonged exposure to pure limonene can irritate the skin."

1990'larda çıkan hali çoğu nota ötelense de hala daha güzel, kaliteli ve özgün ama 2000'den sonra büyük değişime uğradı ve çekiciliğini bir nebze korusa da eski derinliğinden ve kalitesinden eser kalmadı. 2008'de YSL markası L'oreal satıldıktan sonra parfüm geri dönüşü olmayacak bir biçimde değişti.

İlk versiyon Opium:

 

[vagonlar]

Tom Ford'un Made in U.S.A üretimleri de İsviçre üretimlerinden daha başarılı olduğu söyleniyor.

 

[Debussy]

Bu arada tüm YSL parfümlerinde L'oreal'e geçtiği 2008'i milat alabiliriz. Opium, Kouros, Rive Gauche gibi birçok parfüm öncesinde de değişiklikler yaşadı ama tüm benliklerini ve derinliklerini kaybetmeleri 2008 sonrası oldu. Bu konuda diğer bir örnek Body Kouros, 2008 öncesi gayet kullanılabilir orijinal bir tatlılık barındıran bir parfüm iken değişimler ile 2008 sonrası piyasadaki tatlı jenerik kokulara geçiş yaptı.

 

[Debussy]

Robert Piguet parfümleri. Robert Piguet'in kurucu 1951 yılında modaevini kapatsa da parfüm üretimleri devam etti fakat Robert Piguet 1953 yılında öldü, 1970'lere kadar üretim sürse de sonrasında kapandı. Fakat hakları satın alınarak 1990'larda tekrar canlandırıldı. 1990 sonrası üretilen Bandit, Fracas, Baghari gibi parfümler "aslına sadık" bir biçimde üretildiği iddia edilse de bu gerçeği yansıtmıyordu, çok ciddi değişiklikler yaşadı eski parfümleri, 1990'lar ve sonraki Piguet'ler 1970 öncesini mumla aratır seviyede. 1970 öncekiler asıl kıymetli versiyonlar.


Piguet'in parfümlerinin eski versiyonları:

 

[Debussy]

Guerlain Vol de Nuit. Vol de Nuit birçok klasiğe göre daha erken değiştirildi, zira Fransa'da 1970'lerde çok ciddi fırtınalar ve don olayları yaşandı sonuç olarak parfümün bel kemiği olan birçok notanın temin ediliği Guerlain'a ait tarlaları zarar gördü. Bunun üzerine Guerlain markası parfümün ana notalarında sentetikler kullanmayı karar verdi. 1970 öncesi Vol de Nuit'ler orijinal formülasyona en yakın olanlar. 80 sonrası çıkanlar tüm derinliği ve çok yönlülüğü kaybolmuş vaziyette.

 

[Debussy]

Rochas Femme. Edmond Roudnitska ait orijinal formül 1989'da kamuoyuna duyurularak değiştirildi ve daha hafif, aydınlık, gurme ve meyve tarafları baskın bir hale getirildi, tabii kalitesi de belli ölçüde düşürüldü. 1989 öncesi olanları bulursanız tercih ediniz, özellikle 1970 öncesi olanlarda baharatlar, deri ve meşe yosunu oldukça dengeli sunulmuş meyvemsilikle, koyu kırmızı olanlar makbul .