Ufak Bir Soru: Hangi parfüm hangi görüşü temsil etmekte? Parfümün Mihenk Taşları?

azzura

Meşe Yosunu
#1
Merhaba olaya günümüz ve geçmiş açısından (vintage) parfümlere bakmak ve değerlendirmek istiyorum. Çünkü parfüm denemenin bir sınırı yok. Ancak merak ettiğim nokta biraz da parfümlerin hangi görüş ile ortaya çıkmış olması. Parfümler evet güzel kokmak için varlar ama parfümörler aslında birer sanatçı ve parfüm de aslında onların görüşlerini yansıtan bir eser.

Örnek vermek gerekirse;

Givenchy - L'interdit 1957 yılında Francis Fabron tarafından parfüm dünyasında bir dönemin en önemli kokularından olan Guerlain Jicky (1889) ve Chanel No 5(1921) ile benzerlik gösterse de dünyada parfüm dünyasından Soyut Dışavurumculuk (Abstact Expressionism) in ilk temsilcisi olarak kabul görmekte. Bilindiği üzere soyut dışavurumculuk nesneyi tamamen ortadan kaldıran bilinç halini bir kenara iterek bilinçdışını, otomatik hareketi ön plana çıkaran bir görüş. İşte mesela bu koku o dönem kullanılan sentetikler ve aldehitler ile o dönemi etkileyen biraz önce saydığım kokuları içermekte. Aslında o dönemde neredeyse tamamen sentetikten oluşan bir koku. Kullanılan sentetikleri insanlar tarif edememekte ancak istemsizce soyutu somuta indirgeyip örneğin "gül kokuyor, yeşil bir koku, odunsu" gibi somut nesnelere indirgeyerek bunu tarif ettiğini görmekteyiz. İşte ben aslında biraz sizin de bildiğiniz o dönemi en iyi şekilde anlatan aslında parfümden ziyade bir görüş bir duruş bir yaklaşım sergileyen kokular nelerdir öğrenmek istiyorum. Aslında "milestone" yani parfümün mihenktaşını arıyorum. Belki vintage arayışımı da bu doğrultuda ilerletmek veya güncel kokulara bu açıdan yaklaşmak ve aslında sanatı tanıma ve parfüm dünyasında dönüşüme öncülük eden kokular adına yeni bir şeyler yakalamak için bilgili kişilerin burada olduğunu düşünerek yazmaktayım.

Bu arada Guerlain Jicky romantizmi, Chanel No 5 ise kullanılan aldehitler nedeniyle modernizmi temsil ettiğini öğrendim. Bu tür bilginiz olan denenmemişi deneyen başka neler var belki paylaşır ve bir şeyler daha öğrenmeme yardımcı olursunuz:) Örneğin ilk öd hangi parfümde hangi parfümörce kullanıldı. Mesela bu parfüm benim için oldukça değerli olacaktır çünkü günümüz öd dünyasında ilk yapan her zaman değerlidir olarak görüyorum ve olaya kokudan ziyade sanat olarak yaklaşıyorum.

Bir başka örnekte aklıma ilk gelen Areej Le Dore - Russian Oud kokusu olmakta. Belki çok fazla öd denendi ama sanırım ilk defa çikolata etrafında gourmand bir öd kokusu açısından ilklerden birisi gibi gelmekte. Russian Adam'ın görüşü konusunda ise, detaylı araştırmalar sonucunda bir şeyler öğrenirsem yazacağım. Öncelikle sanattaki çeşitli görüşleri yakalamam gerek ama sanırım doğal notaları kullanmasıyla biraz romantizm akımı ile ilerlediği sonucuna varmaktayım.

Şimdiden değerli bilgileriniz için herkese teşekkür ederim.
 

YILKANT

Administrator
Yönetici
#2
Merhaba olaya günümüz ve geçmiş açısından (vintage) parfümlere bakmak ve değerlendirmek istiyorum. Çünkü parfüm denemenin bir sınırı yok. Ancak merak ettiğim nokta biraz da parfümlerin hangi görüş ile ortaya çıkmış olması. Parfümler evet güzel kokmak için varlar ama parfümörler aslında birer sanatçı ve parfüm de aslında onların görüşlerini yansıtan bir eser.

Örnek vermek gerekirse;

Givenchy - L'interdit 1957 yılında Francis Fabron tarafından parfüm dünyasında bir dönemin en önemli kokularından olan Guerlain Jicky (1889) ve Chanel No 5(1921) ile benzerlik gösterse de dünyada parfüm dünyasından Soyut Dışavurumculuk (Abstact Expressionism) in ilk temsilcisi olarak kabul görmekte. Bilindiği üzere soyut dışavurumculuk nesneyi tamamen ortadan kaldıran bilinç halini bir kenara iterek bilinçdışını, otomatik hareketi ön plana çıkaran bir görüş. İşte mesela bu koku o dönem kullanılan sentetikler ve aldehitler ile o dönemi etkileyen biraz önce saydığım kokuları içermekte. Aslında o dönemde neredeyse tamamen sentetikten oluşan bir koku. Kullanılan sentetikleri insanlar tarif edememekte ancak istemsizce soyutu somuta indirgeyip örneğin "gül kokuyor, yeşil bir koku, odunsu" gibi somut nesnelere indirgeyerek bunu tarif ettiğini görmekteyiz. İşte ben aslında biraz sizin de bildiğiniz o dönemi en iyi şekilde anlatan aslında parfümden ziyade bir görüş bir duruş bir yaklaşım sergileyen kokular nelerdir öğrenmek istiyorum. Aslında "milestone" yani parfümün mihenktaşını arıyorum. Belki vintage arayışımı da bu doğrultuda ilerletmek veya güncel kokulara bu açıdan yaklaşmak ve aslında sanatı tanıma ve parfüm dünyasında dönüşüme öncülük eden kokular adına yeni bir şeyler yakalamak için bilgili kişilerin burada olduğunu düşünerek yazmaktayım.

Bu arada Guerlain Jicky romantizmi, Chanel No 5 ise kullanılan aldehitler nedeniyle modernizmi temsil ettiğini öğrendim. Bu tür bilginiz olan denenmemişi deneyen başka neler var belki paylaşır ve bir şeyler daha öğrenmeme yardımcı olursunuz:) Örneğin ilk öd hangi parfümde hangi parfümörce kullanıldı. Mesela bu parfüm benim için oldukça değerli olacaktır çünkü günümüz öd dünyasında ilk yapan her zaman değerlidir olarak görüyorum ve olaya kokudan ziyade sanat olarak yaklaşıyorum.

Bir başka örnekte aklıma ilk gelen Areej Le Dore - Russian Oud kokusu olmakta. Belki çok fazla öd denendi ama sanırım ilk defa çikolata etrafında gourmand bir öd kokusu açısından ilklerden birisi gibi gelmekte. Russian Adam'ın görüşü konusunda ise, detaylı araştırmalar sonucunda bir şeyler öğrenirsem yazacağım. Öncelikle sanattaki çeşitli görüşleri yakalamam gerek ama sanırım doğal notaları kullanmasıyla biraz romantizm akımı ile ilerlediği sonucuna varmaktayım.

Şimdiden değerli bilgileriniz için herkese teşekkür ederim.
Çikolata ve ud birlikteliğinin çok örneği var kardeşim ama tabi Russian Oud gibi doğal uygulama olmamıştı. Benim ilk aklıma gelen Pardon oldu.

Güzel konu olmuş müsait olunca bazı mihenk taşlarını yazabilirim. Çok fazla bilgiyi ise sanıyorum Ozandan alacağız.
Fransa dan Amerikaya açılan ilk butik Lubin
İlk Chypre koku Coty Chypre gibi ilk aklıma gelenleri yazmış olayım.

Bir de konuya esprili bir bakış açısı atayım. :)
Günümüz parfümleri bir picasso tablosu gibi sürrealist değiller. Ama materyal kalitesi yüzünden realist de diyemiyoruz. Galiba hepsi uyduruyduripedist e doğru gidiyor. :)
 

azzura

Meşe Yosunu
#3
Çikolata ve ud birlikteliğinin çok örneği var kardeşim ama tabi Russian Oud gibi doğal uygulama olmamıştı. Benim ilk aklıma gelen Pardon oldu.

Güzel konu olmuş müsait olunca bazı mihenk taşlarını yazabilirim. Çok fazla bilgiyi ise sanıyorum Ozandan alacağız.
Fransa dan Amerikaya açılan ilk butik Lubin
İlk Chypre koku Coty Chypre gibi ilk aklıma gelenleri yazmış olayım.

Bir de konuya esprili bir bakış açısı atayım. :)
Günümüz parfümleri bir picasso tablosu gibi sürrealist değiller. Ama materyal kalitesi yüzünden realist de diyemiyoruz. Galiba hepsi uyduruyduripedist e doğru gidiyor. :)
Abi işte bende o yüzden sanırım yazmıştım öğrenmek adına gerçekten güzel bir başlık oluyor. Tüketim toplumu adına devamlı olarak al al al mantığı güzel koksun yeter ile ilerlemesi bir yerden sonra bana monoton gelmeye başladı açıkçası kıdemim sizin kadar yok bu hobide ama 1,5 yılda devamlı aynı şeyleri denediğimi hissetmeye başladım. (Vintage kokular adına da aynı şey geçerli -istisnaları saymazsam-) O açıdan mesela bu tür ilkleri sizlerden öğrenmek ve ona göre belki ulaşabilirsem yeni şeylere ulaşmak daha doğru olacak :) Tamam yine güzel kokan üç beş şey alacağım ama örneğin dediğin coty chypre'yi aklımın bir köşesine attım şu an ve denemek için elime fırsatım geçince deneyeceğim :) Bu tür katkıları senden de bekliyorum bilgileriniz inanın çok fazla ve sanırım bu forum dışında pek bir şey de öğrenemeyeceğim için en doğru yer Türkiye sınırları içinde burası gibi durmakta :))

Ozan'dan bekliyorum güzel bir bilgi akışı :)
 

YILKANT

Administrator
Yönetici
#4
Abi işte bende o yüzden sanırım yazmıştım öğrenmek adına gerçekten güzel bir başlık oluyor. Tüketim toplumu adına devamlı olarak al al al mantığı güzel koksun yeter ile ilerlemesi bir yerden sonra bana monoton gelmeye başladı açıkçası kıdemim sizin kadar yok bu hobide ama 1,5 yılda devamlı aynı şeyleri denediğimi hissetmeye başladım. (Vintage kokular adına da aynı şey geçerli -istisnaları saymazsam-) O açıdan mesela bu tür ilkleri sizlerden öğrenmek ve ona göre belki ulaşabilirsem yeni şeylere ulaşmak daha doğru olacak :) Tamam yine güzel kokan üç beş şey alacağım ama örneğin dediğin coty chypre'yi aklımın bir köşesine attım şu an ve denemek için elime fırsatım geçince deneyeceğim :) Bu tür katkıları senden de bekliyorum bilgileriniz inanın çok fazla ve sanırım bu forum dışında pek bir şey de öğrenemeyeceğim için en doğru yer Türkiye sınırları içinde burası gibi durmakta :))

Ozan'dan bekliyorum güzel bir bilgi akışı :)
Malesef kardeşim dediğin gibi dönemsel trendler her şeyi olduğu gibi kokuları da monoton hale getirmeye başladı. Vintage parfümler dediklerimiz de belli bir dönem içerisinde zaten benzerlikler içeriyor. Bizi cezbeden yönü ise bugün varolan trend den ari oluşları ve bugüne göre zengin içerikle ve doğallıkla tasarlanışları.
Kendimiz için mihenk taşlarını şak diye yazmak kolay oluyor ama tarihi bin yıldan fazla olan kokular hakkındaki mihenk taşları konusunda bilgi sahibi olmak için çok araştırmamız gerek hepimizin. O yüzden bu başlık gerçekten çok güzel bilgilerle aradığımızı kolayca bulmak için kaynak olmaya açık. Konu hakkında Ozan ın çok okuduğunu araştırdığını biliyorum. O yüzden ondan duyduklarımdan ziyade onun bilgilerini burada görmek hoş olur. Hepimiz bir diğerimizden çok şey öğreniyoruz. Yaşça büyüklük veya bu konuda harcadığımız zamanı bir kenara koyarsak hep söylerim en güzel koku henüz yaratılmadı ve koklanmadı mottomuz bu olmalı aslında.
 

Debussy

Moderator
Yönetici
#5
Ben net bir şey diyecek kadar deneyime sahip değilim, çok uçsuz bucaksız bir alan, evet okuyup denedim bir şeyler ama denedikçe okuduklarımın da sorgulanabilir olduğunu gördüm, ondan durum karışık biraz :). Okuyarak değil denenerek gerçek manada öğreniliyor ama bu da oldukça zor, müzik ya da resim sanatı gibi direkt ulaşılabilir değil, kokular ilk halleriyle günümüzdekilerle hiç alakası yok (gerçi müzik seslendirilmesi de öyle kayıt öncesi dönem, aynı şekilde yorumlanmıyor), 1930'da farklı 1970'de de oldukça farklı, servet dökmek lazım.

Gördüğüm tüm parfüm tarihçileri de Jicky'yi milat göstererek "modern" parfümlerden başlıyor, ama bu da bazı yanılgılara düşürüyor. Guerlain'ın 1872'de çıkardığı Cuir de Russie mesela, çok yoğun civet ve huş ağacı ihtiva ediyor, eh bu gibi parfümleri görmezden gelerek Birinci Dünya Savaşı sonrası zor ve karanlık parfümlerin milatı gösterilebiliyor (Caron Tabac Blond gibi) ama aslında Amerika'yı yeniden keşfetmek gibi oluyor bu, "The Beatles ve The Beach Boys müzik tarihinde uyuşturucu etkisinde ilk müzikleri yaptılar." kalıbına benziyor ama bu 1830'lara, Berlioz'un Fantastik Senfoni'ne kadar geriye gider, ben benzer hatayı parfüm tarihçiliğinde de görüyorum kısacası.

No. 5 mesela ilk aldehit içeren parfüm değil ama aldehitli parfümleri popüler eden denilebilir. Jick de ilk sentetik içeren parfüm de değil mesela. Coty Chypre de ilk şipre değil ama şiprelerin ekol haline gelmesine ön ayak olmuş. YSL Opium'un baharat kadın akımını başlattığı her yerde geçer ama Youth-Dew gibi parfümlerden esintili o da. Vetiver Carven ile odak nokta oldu gibi görünse de daha önce de vetiver içeren hatta vetiver temalı parfümler var. Bu noktada mihenk taşı ilk yapan mı yoksa popüler eden mi ikilemi doğuyor :). Popüler eden durumu da ölçülebilinir mi ondan da emin değilim, 1920'lerde inanılmaz popüler olup bugüne kalmayan markaların esamesi okunmuyor çünkü.

Bunun yanı sıra kümülatif yani birikerek ilerleme söz konusu olduğu için belli bir kalıba sokmak zor gibi geliyor bana. Coty L'Origan - Guerlain L'Heure Bleue; Coty Chypre - Guerlain Mitsouko; Coty Emeraude - Guerlain Shalimar; bunlar mesela birbirine benziyor daha doğrusu etkilenme ile yepyeni parfümler ortaya çıkmış. Coty Chypre'nin de Emeraude'nin de Origan'ın da babasını bulabiliriz ama diğer yandan :). Ama Mitsouko ya da Shalimar da yepyeni kapılar aralamış.

Yine kitaplara bakıyoruz, hikaye aşağı yukarı şu: "Jacques Guerlain bir gün eline gelen yeni sentetik vanilyayı canı sıkılınca Jicky'e döküyor, bir bakmış çok güzel koku, ta tam ! Shalimar." Şimdi ben Jicky'nin yeni ve eski versiyonları da Shalimar'ın da yeni ve eski versiyonlarını da denedim. Kokular oldukça farklı, dedim bu hikayenin kaynağı ne, Jacques mi anlatmış, bir baktım o böyle bir şey anlatmamış hiçbir sağlam dayanak yok, dedikodusal uydurma bir hikaye ama kitaplarda bu gerçekmiş gibi anlatılıyor, Shalimar'ın kaynağını Jicky gibi gösteriyor.

Djedi hiçbir kitapta kendine yer bulamaz ama denediğim en iyi v özgün kokulardan biri, diğer bir yandan o dönem parlamasa da Sultan Pasha, Vero gibi markalar da ondan esinlendi. Ama zamanında yeterince satamadığı için lafı geçmez, parfüm tarihinde kim bilir böyle ne kadar parfüm var.
 

azzura

Meşe Yosunu
#6
Ben net bir şey diyecek kadar deneyime sahip değilim, çok uçsuz bucaksız bir alan, evet okuyup denedim bir şeyler ama denedikçe okuduklarımın da sorgulanabilir olduğunu gördüm, ondan durum karışık biraz :). Okuyarak değil denenerek gerçek manada öğreniliyor ama bu da oldukça zor, müzik ya da resim sanatı gibi direkt ulaşılabilir değil, kokular ilk halleriyle günümüzdekilerle hiç alakası yok (gerçi müzik seslendirilmesi de öyle kayıt öncesi dönem, aynı şekilde yorumlanmıyor), 1930'da farklı 1970'de de oldukça farklı, servet dökmek lazım.

Gördüğüm tüm parfüm tarihçileri de Jicky'yi milat göstererek "modern" parfümlerden başlıyor, ama bu da bazı yanılgılara düşürüyor. Guerlain'ın 1872'de çıkardığı Cuir de Russie mesela, çok yoğun civet ve huş ağacı ihtiva ediyor, eh bu gibi parfümleri görmezden gelerek Birinci Dünya Savaşı sonrası zor ve karanlık parfümlerin milatı gösterilebiliyor (Caron Tabac Blond gibi) ama aslında Amerika'yı yeniden keşfetmek gibi oluyor bu, "The Beatles ve The Beach Boys müzik tarihinde uyuşturucu etkisinde ilk müzikleri yaptılar." kalıbına benziyor ama bu 1830'lara, Berlioz'un Fantastik Senfoni'ne kadar geriye gider, ben benzer hatayı parfüm tarihçiliğinde de görüyorum kısacası.

No. 5 mesela ilk aldehit içeren parfüm değil ama aldehitli parfümleri popüler eden denilebilir. Jick de ilk sentetik içeren parfüm de değil mesela. Coty Chypre de ilk şipre değil ama şiprelerin ekol haline gelmesine ön ayak olmuş. YSL Opium'un baharat kadın akımını başlattığı her yerde geçer ama Youth-Dew gibi parfümlerden esintili o da. Vetiver Carven ile odak nokta oldu gibi görünse de daha önce de vetiver içeren hatta vetiver temalı parfümler var. Bu noktada mihenk taşı ilk yapan mı yoksa popüler eden mi ikilemi doğuyor :). Popüler eden durumu da ölçülebilinir mi ondan da emin değilim, 1920'lerde inanılmaz popüler olup bugüne kalmayan markaların esamesi okunmuyor çünkü.

Bunun yanı sıra kümülatif yani birikerek ilerleme söz konusu olduğu için belli bir kalıba sokmak zor gibi geliyor bana. Coty L'Origan - Guerlain L'Heure Bleue; Coty Chypre - Guerlain Mitsouko; Coty Emeraude - Guerlain Shalimar; bunlar mesela birbirine benziyor daha doğrusu etkilenme ile yepyeni parfümler ortaya çıkmış. Coty Chypre'nin de Emeraude'nin de Origan'ın da babasını bulabiliriz ama diğer yandan :). Ama Mitsouko ya da Shalimar da yepyeni kapılar aralamış.

Yine kitaplara bakıyoruz, hikaye aşağı yukarı şu: "Jacques Guerlain bir gün eline gelen yeni sentetik vanilyayı canı sıkılınca Jicky'e döküyor, bir bakmış çok güzel koku, ta tam ! Shalimar." Şimdi ben Jicky'nin yeni ve eski versiyonları da Shalimar'ın da yeni ve eski versiyonlarını da denedim. Kokular oldukça farklı, dedim bu hikayenin kaynağı ne, Jacques mi anlatmış, bir baktım o böyle bir şey anlatmamış hiçbir sağlam dayanak yok, dedikodusal uydurma bir hikaye ama kitaplarda bu gerçekmiş gibi anlatılıyor, Shalimar'ın kaynağını Jicky gibi gösteriyor.

Djedi hiçbir kitapta kendine yer bulamaz ama denediğim en iyi v özgün kokulardan biri, diğer bir yandan o dönem parlamasa da Sultan Pasha, Vero gibi markalar da ondan esinlendi. Ama zamanında yeterince satamadığı için lafı geçmez, parfüm tarihinde kim bilir böyle ne kadar parfüm var.
Ozan hocam "Ben net bir şey diyecek kadar deneyime sahip değilim" demişsin ama bence şu yazdıkların bile çoğu şeyi birçok kişiye ders niteliğinde anlatılacak bilgiler:)
 

Debussy

Moderator
Yönetici
#7
Ozan hocam "Ben net bir şey diyecek kadar deneyime sahip değilim" demişsin ama bence şu yazdıkların bile çoğu şeyi birçok kişiye ders niteliğinde anlatılacak bilgiler:)
Estağfurullah, tek bildiğim hiçbir şey bilmediğimdir tandanslı yazmak istedim :). Ama diğer yandan şunu da belirteyim, sorgulanabilir olsa da bu tarz mihenk taşları belirlemek faydalı, çünkü binlerce parfüm içerisinde kendimize bir rota çizmemiz gerekiyor, bu tarz muğlak bir liste rota çizmemiz açısından faydalı olacaktır her halükarda. Sırf bunun için bile çok güzel bir başlık, müsait olunca bilgim dahilinde birkaç ekleme yapmak isterim ama kendim ki de dahil bu tarz listelemelere çok şüpheci bakıyorum bu tarz sebeplerden.

Parfümörlerin en etkilendiği favori parfümleri diye bir başlık açmıştım zamanında (burada), burada yer alan parfümlerin önemli bir kısmının lafı hiçbir yerde geçmiyor, altını çizmek istediğim noktalardan biri popülerlik kıstas alınarak böyle mihenk taşları belirleniyor oluşu ama bunu da hatalı buluyorum. Müzik, sinema ya da resim sanatı... İlk çıktığı dönemde hiç ünlenmemiş yapıtlar ya da isimler günümüzde duymak mümkün ama bu parfüm dünyası için yapıl(a)mıyor gibi geliyor bana. Bu da binlerce parfüm arasında doğal olarak gerçekleşmiş ama yine de diğer sanatlardan ayrılıyor, bu da çok sağlıklı bir değerlendirme sunamıyor gibi.
 
Son düzenleme:

YILKANT

Administrator
Yönetici
#8
Ben net bir şey diyecek kadar deneyime sahip değilim, çok uçsuz bucaksız bir alan, evet okuyup denedim bir şeyler ama denedikçe okuduklarımın da sorgulanabilir olduğunu gördüm, ondan durum karışık biraz :). Okuyarak değil denenerek gerçek manada öğreniliyor ama bu da oldukça zor, müzik ya da resim sanatı gibi direkt ulaşılabilir değil, kokular ilk halleriyle günümüzdekilerle hiç alakası yok (gerçi müzik seslendirilmesi de öyle kayıt öncesi dönem, aynı şekilde yorumlanmıyor), 1930'da farklı 1970'de de oldukça farklı, servet dökmek lazım.

Gördüğüm tüm parfüm tarihçileri de Jicky'yi milat göstererek "modern" parfümlerden başlıyor, ama bu da bazı yanılgılara düşürüyor. Guerlain'ın 1872'de çıkardığı Cuir de Russie mesela, çok yoğun civet ve huş ağacı ihtiva ediyor, eh bu gibi parfümleri görmezden gelerek Birinci Dünya Savaşı sonrası zor ve karanlık parfümlerin milatı gösterilebiliyor (Caron Tabac Blond gibi) ama aslında Amerika'yı yeniden keşfetmek gibi oluyor bu, "The Beatles ve The Beach Boys müzik tarihinde uyuşturucu etkisinde ilk müzikleri yaptılar." kalıbına benziyor ama bu 1830'lara, Berlioz'un Fantastik Senfoni'ne kadar geriye gider, ben benzer hatayı parfüm tarihçiliğinde de görüyorum kısacası.

No. 5 mesela ilk aldehit içeren parfüm değil ama aldehitli parfümleri popüler eden denilebilir. Jick de ilk sentetik içeren parfüm de değil mesela. Coty Chypre de ilk şipre değil ama şiprelerin ekol haline gelmesine ön ayak olmuş. YSL Opium'un baharat kadın akımını başlattığı her yerde geçer ama Youth-Dew gibi parfümlerden esintili o da. Vetiver Carven ile odak nokta oldu gibi görünse de daha önce de vetiver içeren hatta vetiver temalı parfümler var. Bu noktada mihenk taşı ilk yapan mı yoksa popüler eden mi ikilemi doğuyor :). Popüler eden durumu da ölçülebilinir mi ondan da emin değilim, 1920'lerde inanılmaz popüler olup bugüne kalmayan markaların esamesi okunmuyor çünkü.

Bunun yanı sıra kümülatif yani birikerek ilerleme söz konusu olduğu için belli bir kalıba sokmak zor gibi geliyor bana. Coty L'Origan - Guerlain L'Heure Bleue; Coty Chypre - Guerlain Mitsouko; Coty Emeraude - Guerlain Shalimar; bunlar mesela birbirine benziyor daha doğrusu etkilenme ile yepyeni parfümler ortaya çıkmış. Coty Chypre'nin de Emeraude'nin de Origan'ın da babasını bulabiliriz ama diğer yandan :). Ama Mitsouko ya da Shalimar da yepyeni kapılar aralamış.

Yine kitaplara bakıyoruz, hikaye aşağı yukarı şu: "Jacques Guerlain bir gün eline gelen yeni sentetik vanilyayı canı sıkılınca Jicky'e döküyor, bir bakmış çok güzel koku, ta tam ! Shalimar." Şimdi ben Jicky'nin yeni ve eski versiyonları da Shalimar'ın da yeni ve eski versiyonlarını da denedim. Kokular oldukça farklı, dedim bu hikayenin kaynağı ne, Jacques mi anlatmış, bir baktım o böyle bir şey anlatmamış hiçbir sağlam dayanak yok, dedikodusal uydurma bir hikaye ama kitaplarda bu gerçekmiş gibi anlatılıyor, Shalimar'ın kaynağını Jicky gibi gösteriyor.

Djedi hiçbir kitapta kendine yer bulamaz ama denediğim en iyi v özgün kokulardan biri, diğer bir yandan o dönem parlamasa da Sultan Pasha, Vero gibi markalar da ondan esinlendi. Ama zamanında yeterince satamadığı için lafı geçmez, parfüm tarihinde kim bilir böyle ne kadar parfüm var.
Mitsoukonun coty chypre den esinlenilerek oluşturulduğunu duymuştum. Aslında bu biraz hep böyle gelmiş olmalı. Olağan dışı besteleri saymazsak müzik bile 8 nota ile yapılıyor. Sanatçı başarısı o 8 nota ile farklı birşey yapmak. Coty chypre ve mitsouko nun iki mihenk taşı olduğu kesin. Bugün günümüzdeki bir çok parfümörde bu iki parfümün fanlarıdır.
 

Debussy

Moderator
Yönetici
#9
Mitsoukonun coty chypre den esinlenilerek oluşturulduğunu duymuştum. Aslında bu biraz hep böyle gelmiş olmalı. Olağan dışı besteleri saymazsak müzik bile 8 nota ile yapılıyor. Sanatçı başarısı o 8 nota ile farklı birşey yapmak. Coty chypre ve mitsouko nun iki mihenk taşı olduğu kesin. Bugün günümüzdeki bir çok parfümörde bu iki parfümün fanlarıdır.
Evet, esinlenme var abi ama ilginç bir bilgi olarak da Coty'den önce de Guerlain'in Chypre de Paris isimli bir parfümü var 1909 tarihli hatta Eau de Chypre bile var 1850 tarihli, Coty bu ve benzeri şipreleri yumuşatıyor ve günümüzdeki şiprelere ön ayak oluyor söylenene göre (diğerlerini denemeden bir şey diyemem). Tabii sonra gelen Guerlain Mitsouko da kopyalama yapmıyor, Coty Chypre denemedim ama hem meyveli efekti veren aldehit farkı var hem de fazla Guerlain tınlayan bazı akorlar var bu Coty'de yoktur herhalde, bunları muhtemelen eklemiştir Jacques. Coty Chypre'nin de etkilendiği birkaç parfüm vardı :D. Ama belki de öncekileri prototip olarak da değerlendirmek mümkün yine de onlar olmasa Coty Chypre de olmayacaktı.

Femme de Mitsouko'daki meyve efektini arttırıyor erik benzeri bir nota dahil ederek, sonra bu Feminite du Bois'a kadar evriliyor yavaş yavaş. Bunların hepsini mihenk taşı olarak da ele alabiliriz bu nedenle ama hiçbir ekolün tek bir mihenk taşı yok gibi, azar azar. Şipre zaten çok farklı dallara ayrılıyor. Her ekol böyle aşağı yukarı.

Müzikte de parfümde de farklılığı akorlar sağlıyor bir nevi, o az sayıdaki notaları bemolleri katarsak müzikte 12 notayı birleştirerek yeni sesler elde edebiliyoruz, bu da binlerce yeni ses demek, parfüm de öyle bir nevi.
 

YILKANT

Administrator
Yönetici
#10
İkincil sesleri kastetmedim Ozan zaten enstrümanların kendi sesiyle elbette binlerce nota elde edilmiş oluyor. Ben de çalarım birşeyler kendi çapımda. :)

Mitsouko için esinlenmiş ama kesinlikle geliştirmiş diyebiliriz zaten. Kopyala yapıştır olsaydı koca bir çınar demezdik Guerlain a bugün. Her halükarda sektörün ve kokuların gelişiminde Guerlain in Chanel in ve Coty nin eşsiz katkıları var. Bu konuda onların bu sektörün Chopin Beethoven ve Mozart ları olduklarını da rahat söyleriz. Bu arada fikri çalınan ne değerli firmalar ve bağımsız parfümörler vardır kimbilir.
 

Debussy

Moderator
Yönetici
#11
İkincil sesleri kastetmedim Ozan zaten enstrümanların kendi sesiyle elbette binlerce nota elde edilmiş oluyor. Ben de çalarım birşeyler kendi çapımda. :)

Mitsouko için esinlenmiş ama kesinlikle geliştirmiş diyebiliriz zaten. Kopyala yapıştır olsaydı koca bir çınar demezdik Guerlain a bugün. Her halükarda sektörün ve kokuların gelişiminde Guerlain in Chanel in ve Coty nin eşsiz katkıları var. Bu konuda onların bu sektörün Chopin Beethoven ve Mozart ları olduklarını da rahat söyleriz. Bu arada fikri çalınan ne değerli firmalar ve bağımsız parfümörler vardır kimbilir.
Yok abi senin bildiğini biliyorum da bilmeyenler olabilir ve yanlış anlaşılabilir diye ek not olarak belirtme gereği duydum :).

Kesinlikle farklı bir yaklaşım getirmiştir, Coty L'origan ile L'heure bleue var elimde esinlenmeyi anlıyorum ama farklılık da bir o kadar var, keza Shalimar ve Emeraude de benzer farklılık - ilişki mevcut :). En eski versiyon Coty şipre almak için çeşitli girişimlerim oldu ama hep bir şey oldu alamadım, ileride birlikte aradaki farkı test etmek mümkün olur umarım. Bu kesinlikle basit bir esinlenme değildir zaten, Guerlain taklitçi değil ama yoktan var olmuyor hiçbir şey özetle :). Günümüzde bu "esinlenme" olgusu daha farklı gibi, parfümün özünden Guerlain'ın yaptığı gibi uzaklaşıp karakter ekleme yok mesela, Tobacco Vanille'den esinlenmiş niş parfümlere bakıyorum misal, çok yakın sularda geziyorlar, ama diğerleri oldukça yeni fikirler katıyordu üstüne. Shalimar çok daha sert ve dolu mesela Emeraude'a göre, Emeraude yanında nahif ve düz kalır, temayı alıp yeniden yaratmış bir nevi adam.

Evet bana da öyle geliyor, günümüz parfüm endüstrisi onlar üzerinde şekillendi çağdaş müziğin eski besteciler üzerine şekillenmesi gibi. Tabii Chopin'in ya da Mozart'ın kendi çalışı ile günümüzdeki piyanistlerin akademik çalışı alakasız, tıpkı eski Guerlain parfümlerin güncel hallerinin eskilerden farklı olduğu gibi ama ikisinde de bir gelişme söz konusu değil, kapitalist düzenin getirisi olarak çeşitli kısıtlamalarla gerileme var.
 
Son düzenleme:

YILKANT

Administrator
Yönetici
#12
Yok abi senin bildiğini biliyorum da bilmeyenler olabilir ve yanlış anlaşılabilir diye ek not olarak belirtme gereği duydum :).

Kesinlikle farklı bir yaklaşım getirmiştir, Coty L'origan ile L'heure bleue var elimde esinlenmeyi anlıyorum ama farklılık da bir o kadar var, keza Shalimar ve Emeraude de benzer farklılık - ilişki mevcut :). En eski versiyon Coty şipre almak için çeşitli girişimlerim oldu ama hep bir şey oldu alamadım, ileride birlikte aradaki farkı test etmek mümkün olur umarım. Bu kesinlikle basit bir esinlenme değildir zaten, Guerlain taklitçi değil ama yoktan var olmuyor hiçbir şey özetle :). Günümüzde bu "esinlenme" olgusu daha farklı gibi, parfümün özünden Guerlain'ın yaptığı gibi uzaklaşıp karakter ekleme yok mesela, Tobacco Vanille'den esinlenmiş niş parfümlere bakıyorum misal, çok yakın sularda geziyorlar, ama diğerleri oldukça yeni fikirler katıyordu üstüne. Shalimar çok daha sert ve dolu mesela Emeraude'a göre, Emeraude yanında nahif ve düz kalır, temayı alıp yeniden yaratmış bir nevi adam.

Evet bana da öyle geliyor, günümüz parfüm endüstrisi onlar üzerinde şekillendi çağdaş müziğin eski besteciler üzerine şekillenmesi gibi. Tabii Chopin'in ya da Mozart'ın kendi çalışı ile günümüzdeki piyanistlerin akademik çalışı alakasız, tıpkı eski Guerlain parfümlerin güncel hallerinin eskilerden farklı olduğu gibi ama ikisinde de bir gelişme söz konusu değil, kapitalist düzenin getirisi olarak çeşitli kısıtlamalarla gerileme var.
Bir de kolaya kaçma var artık Ozan insan beyninin ve koku duyusu ile beğeni yaratan merkezle ilgili herşeyi keşfetti insanoğlu. Algısını terbiye edebilen bizleri geçersek insan kandırmak kolay hale geldi. İnsan algısı bozulmadı belki ama kesinlikle yapı çözüldü. Bizim sayımızın artıp ses getirmesi de erdemli üreticilerin parfüm çıkarmada yaşadığı zorluk nedeni ile önü kesilmiş beyhude çaba gibi duruyor. Aramızdan biri çıksa bile kapitalizm onu da yutuyor bir şekilde. 20. Yüzyıl ve sonrası için artık kartların çok da açık oynanmadığı ortada. Bizim kartlarımız açık ama her türlü resti malesef yiyoruz. :)
 

Ustad

Dr Hobbit, omurga önemlidir Kardeşim.
Yönetici
#16
Ben parfüm dünyası Creed den esinlenmiş diye biliyordum konu nerelere kadar gelmiş :)
Mihenk taşlarını saymak kolay değil. Uzun araştırmalar gerek. Belki bu konuyu daha yakın geçmişten ele alarak ilerlemek daha kolay olabilir. Chypre nin Coty ile birlikte anıldığını biliyordum fakat daha gerilere gitmek zor. Oud aynı şekilde çok eskiden beri kullanılıyordu ama Avrupada M7 ile tanınır oldu.
Notalar üzerinden tek tek ilerlemek zor ama parfüm üzerinden mihenk taşlarını tartışmak daha kolay olabilir.
 

Debussy

Moderator
Yönetici
#17
Bu arada bu konuya dair aklıma gelen ilginç bir örneği daha eklemek istiyorum.

Literatürde ilk fujer Houbigant Fougere Royale olarak geçer, çıkış tarihi 1882'dir. Fakat ondan önce çıkan ve çok yakın DNA'ya sahip olduğu söylenen Yardey English Lavender ve Geo. F. Trumper Wild Fern bulunur. English Lavender'ın çıkış tarihi 1873, Wild Fern'in ise 1877...

English Lavender'in eskilerini birkaç yerde rastlamıştım, alıp ilk "gerçek" Fujer'i denemek lazım :).