Meşe yosunu zaten çok az oranda kullanılabiliyordu, tamamen kaldırılması bir şey değiştirmez bana kalırsa. Roja Dove, Papillon gibi pahali markalarda dahi meşe yosunu sentetik.
Bazı notalarda belli oranda kısıtlama olmasını anlayabiliyorum. Bergamot misal güneş ile temas ettiğinde çok ciddi sorunlara gebe, gece kullanımı dışında sorunlu. Meşe yosunu, peru balsamı gibi notalar da çoğu kişide ciddi alerjik reaksiyona neden oluyor. Tabii kısıtlama şart mı sorusu doğar bu noktada, beni doğal meşe yosunu etkilemiyor mesela, neden doğalından mahrum kalayım ? Dünya'daki %5 etkileniyordu sanırım. Meşe yosunu, peru balsamı gibi notaların ağırlıkta olduğu parfumlere performans şartı gelebilir, kişi kullansın ama çevreyi etkilemeyecek şekilde gibi gibi. Yasak yerine de kutuda bir çeşit uyarı olabilir, alerjen maddeler açıklanır.
Çare çok yoksa
Ama bu durumu kullanıyorlar işte, İfra markaların sığındığı güzel bir bahane limanı haline geldi. Bu milyarlık markalar öyle alelade bir kuruma boyun eğecek markalar değiller. Farklı alanlarda ne gibi tepkilere ve kısıtlamalara karşı geldikleri ortada. Sadece işlerine geliyor bu durum.
Aynı markalar nadir birçok hayvanı katledip yaptığı cüzdanlar, kreasyonlar boy boy
. Parfüm olunca esansın elde ediliş biçimine dikkat kesilmeleri samimi değil; markaların salladığı yok Civet kedisini, misk geyiğini, ekolojik dengeyi... Maliyet muhasebesi ziyadesiyle. Büyük markaların ne rezillikleri var ama bertaraf edebiliyorlar istedikten sonra.
Her şeyden öte misal yasaklı olmayan çiçekleri de sentetik kullanıyorlar artık. Sadece kısıtlanan meşe yosunu veya bergamot değişmiyor tüm notalar kökten değişiyor. Meşe yosunu, bergamot falan ucuz notalar ama çiçekler, hayvansallar, öd gibi notalar ucuz değil; bunların herhangi bir negatif etkisi olmasa da kullanmıyorlar, reformüle edince bunları da ediyorlar. Bir parfümden bir dolar kar etmek bile milyonlarca dolar demek sonuçta, toplam üretim bedeli 100 dolardan 2 dolara gerilemesinde en mutluluk duyacak isimlerin kim olduğunu tahmin etmek zor değil.
Olayın bir diğer boyutu da süreklilik sorunu ve artan talebe doğal notalarla cevap vermenin zorluğu. Dünya nüfusu fazla arttı daha da artıyor, en azından Avrupa'da parfüm lüks algısından çıkıp gerekli bir şey olarak görülüyor. Tutup her parfumde doğal nota kullanamazlar; ekolojik, mali, süreklilik sorunları yaratır. Bunu engellemek için kendileri IFRA diye günah keçisi olacak kurumu yarattılar muhtemelen. Bir nevi değişim için paravan lazımdı, biz yapmadık miki yaptı diyerek marka imajını da kurtarıyorlar.
İlginçtir, denediğim vintage parfümlerde 80'lerden itibaren bazı değişimler yaşanıyor ama bu 90'larda zirve yaşıyor. 90'lardan itibaren sentetk kullanımı büyük ölçüde artıyor, her markanın bir anda buna uyması trendden ziyade ortak bir karar olarak algıladım ben. Kartel mantığında bir şey olmuş olabilir bilemiyorum artık, komplo teorilerine dönüyor iş
.